Nity rymarskie (część 1)

Nitowanie to łączenie materiałów, którego celem jest szybkie utworzenie mocnego, elastycznego i nierozłącznego połączenia. Wykonuje się za pomocą metalowych nitów rymarskich. Nierozłączne połączenie oznacza, że demontaż nitu jest możliwy tylko przez zniszczenie łącznika (przez złamanie łba). Nitowanie to prosta operacja technologiczna, do której potrzeba więcej narzędzi roboczych. Jakość wykonania połączeń nitowych i jakość okuć galanteryjnych, wskazuje na umiejętności i profesjonalizm producenta.

Funkcja nitów rymarskich

• Łącząca – nitami łączone są poszczególne części produktu. Wcześniej ten sposób produkowano głównie walizki tekturowe, obecnie nitowanie zastępują szwy. Nitowanie uważane jest w kategoriach wytrzymałości za 100% połączenie. Nowe wykończenie powierzchni nitu (stal nierdzewna, bezniklowa obróbka powierzchniowa – patrz poniżej) pozwalają na bardziej masywne i bardziej zróżnicowane stosowanie nitów. W artykule „Nitowana smycz” znaleźć można proste instrukcje jak za pomocą nitów wykonać smycz. Zaletą smyczy nitowanej jest wyższa wytrzymałość połączenia, szybsza produkcja, a w szczególności smycz może wytrzymać większe obciążenia. Na smyczach dla średnich i dużych psów nie potrzeba wykonywać podwójnych szwów i szyć klamry.
• Wzmacniająca – uzupełniająca technologia łączenia. Elementy są wcześniej łączone przez szycie, klejenie, zgrzewanie a w miejscu maksymalnego obciążenia połączenie jest dodatkowo wzmocnione nitem.
• Ozdobna – nit tworzy na produkcie element dekoracyjny. W tym celu są używane przede wszystkim nity szklane, ćwieki i inne ozdoby.

Rozdzielenie nitów rymarskich

• Nity pełne – stosowane do łączenia metalowych części oraz komponentów
• Nity rurkowe – są wykorzystywane wyłącznie w galanterii, do produkcji obuwia i produkcji kaletniczej. Nity rurkowe posiadają po roznitowaniu mniejsze naprężenie wewnętrzne niż nity pełne.
  • Nity rurkowe jednoczęściowe – stosowane do mocowania łyżew do butów i do łączenia wzmocnień w galanterii.
  • Nity rurkowe dwuczęściowe
    • Nity rurkowe dwuczęściowe zamknięte (mają główkę z obydwóch stron)
      • Bez wgłębienia
      • Ze wgłębieniem
    • Nity rurkowe dwuczęściowe otwarte
      • Bez wgłębienia
      • Ze wgłębieniem

Nity galanteryjne dwuczęściowe

a – zamknięty nit rymarski, b – otwarty nit rymarski

Dwuczęściowe nity galanteryjne składają się z łba i trzonu. Trzon nitu ma kształt stożkowy. Otwarte nity rymarskie posiadają otwarty stożek na jednym końcu. Zamknięte nity posiadają szerszy koniec stożka z zamkniętym łbem. Łeb i dolna część trzonu nitu są takie same. Połączenie nitowe posiada, zatem taki sam wygląd z obu stron.

a – nit otwarty, b – nit zamknięty
l – wysokość trzonu, t2 – grubość ściany nitu 
D – szerokość łba, d2 – maks. szerokość trzonu

Rozmiar nitu

Głównym parametrem prawidłowego wybrania nitu jest wysokości trzonu. Tak zwana długość połączenia zaciskowego L, która odpowiada grubości materiałów łączonych. Gdy jest mała wysokość L, koniec trzonu nie zostanie dostatecznie uszczelniony w łbie. Połączenie nie jest wytrzymałe i po pewnym czasie dochodzi do poluzowania i odpadnięcia łba nitu. Przeciwnie, jeśli wysokość nitu jest duża, podczas nitowania występuje deformacja trzonu. Powierzchnie przylegające łba i nitu nie przylegają do materiału, a połączenie ma widoczną wadę wizualną.

Ze wgłębieniem lub bez

Wgłębienie to wcięcie lub celowe zniekształcenie na trzonie. Wgłębienie jest bardzo przydatne podczas nitowania. Utrzymuje łeb nitu na trzonie, co pozwala na przygotowanie nitów do połączenia, aby następnie wykonać nitowanie wszystkie nitów naraz. Jest to bardzo praktyczne i przyspiesza proces nitowania zwłaszcza pasków, obroży, uprzęży. Połączenie nitowe za pomocą nitu ze wgłębieniem ma dodatkowo o nieco większą wytrzymałość. W naszej ofercie znaleźć można tylko nity ze wgłębieniem.

Nit rymarski 
a – ze wgłębieniem, b – bez wgłębienia

Zastosowanie nitów galanteryjnych dwuczęściowych

Nity otwarte dwuczęściowe są stosowane tam, gdzie nie są licowe obie strony nitu (paski, walizki, końcówki ze skóry i metalu, sprężyny do aktówek, …).

Dwuczęściowe nity zamknięte są stosowane tam, gdzie są licowe obie strony nitu lub nit jest w kontakcie z inną powierzchnią (uszy toreb, uchwyty, smycze, obroże, uprzęże, walizki, …). Do uprzęży i smyczy jest dobrze stosować nit zamknięty. Przy stałym i dynamicznym obciążeniu na rozciąganie obroży lub uprzęży z otwartym nitem może dojść do zdeformowania dolnej strony stożka nitu, a to może doprowadzić do drapania zwierzęcia.

Dwuczęściowe nity rymarskie 
a – strona spodnia, b – strona przednia 
72 Z BP, B72 Z, 72 Z, 72 Z AB, 72 Z AC, 72 O

Ciąg dalszy nastąpi …

W kolejnej części naszego serialu o nitach rymarskich dowiecie się, jakie rodzaje nitów rymarskich można znaleźć w naszej ofercie, jakie różnice są między nimi i na co są najbardziej odpowiednie.